حَتَّى تَفَرَّىَ اللَّیْلُ عَنْ صُبْحِهِ، وَاَسْفَرَ الْحَقُّ عَنْ مَحْضِهِ، وَنَطَقَ زَعیمُ‏الدّینِ، وَخَرَسَتْ شَقاشِقُ الشَّیاطینِ، وَطاحَ وَشیظُ النِّفاقِ، وَانْحَلَّتْ عُقَدُ الْکُفْرِ وَالشَّقاقِ، وَفُهْتُمْ بِکَلِمَةِ الْاِخْلاصِ فِي نَفَرٍ مِنَ الْبیضِ الْخِماصِ.
وَکُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ، مُذْقَةَ الشَّارِبِ، وَنُهْزَةَ الطَّامِعِ، وَقُبْسَةَ الْعِجْلانِ، وَمَوْطِی‏ءَ الْاَقْدامِ، تَشْرَبُونَ الطَّرْقَ، وَتَقْتاتُونَ الْقِدَّ، اَذِلَّةً خاسِئینَ، تَخافُونَ اَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِکُمْ، فَاَنْقَذَکُمُ الله تَبارَکَ وَ تَعالی بِمُحَمَّدٍ صَلَّى الله عَلَیْهِ وَالِهِ بَعْدَ اللَّتَیَّا وَالَّتی، وَبَعْدَ اَنْ مُنِیَ بِبُهَمِ الرِّجالِ، وَذُؤْبانِ الْعَرَبِ، وَمَرَدَةِ اَهْلِ الْکِتابِ.
کُلَّما اَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ اَطْفَأَهَا الله، اَوْ نَجَمَ قَرْنُ الشَّیْطانِ، اَوْ فَغَرَتْ فاغِرَةٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ، قَذَفَ اَخاهُ فِي لَهَواتِها، فَلا یَنْکَفِي‏ءُ حَتَّى یَطَأَ جِناحَها بِأَخْمَصِهِ، وَیَخْمِدَ لَهَبَها بِسَیْفِهِ، مَکْدُوداً فِي ذاتِ الله، مُجْتَهِداً فِي اَمْرِ الله، قَریباً مِنْ رَسُولِ‏الله، سَیِّداً فِي اَوْلِیاءِ الله، مُشَمِّراً ناصِحاً مُجِدّاً کادِحاً، لا تَأْخُذُهُ فِي الله لَوْمَةَ لائِمٍ.
وَاَنْتُمَ فِي رَفاهِیَّةٍ مِنَ الْعَیْشِ، وادِعُونَ فاکِهُونَ آمِنُونَ، تَتَرَبَّصُونَ بِنَا الدَّوائِرَ، وَتَتَوَکَّفُونَ الْاَخْبارَ، وَتَنْکُصُونَ عِنْدَ النِّزالِ، وَتَفِرُّونَ مِنَ الْقِتالِ.
فَلَمَّا اِختارَ الله لِنَبِیِّهِ دارَ اَنْبِیائِهِ وَمَأْوى اَصْفِيائِهِ، ظَهَرَ فِيکُمْ حَسْکَةُ النِّفاقِ، وَسَمَلَ جِلْبابُ الدّینِ، وَنَطَقَ کاظِمُ الْغاوینَ، وَنَبَغَ خامِلُ الْاَقَلّینَ، وَهَدَرَ فَنیقُ الْمُبْطِلینَ، فَخَطَرَ فِي عَرَصاتِکُمْ، وَاَطْلَعَ الشَّیْطانُ رَأْسَهُ مِنْ مَغْرَزِهِ، هاتِفاً بِکُمْ، فَأَلْفاکُمْ لِدَعْوَتِهِ مُسْتَجیبینَ، وَلِلْغِرَّةِ فِيهِ مُلاحِظینَ، ثُمَّ اسْتَنْهَضَکُمْ فَوَجَدَکُمْ خِفافاً، وَاَحْمَشَکُمْ فَاَلْفاکُمْ غِضاباً، فَوَسَمْتُمْ غَیْرَ اِبِلِکُمْ، وَوَرَدْتُمْ غَیْرَ مَشْرَبِکُمْ.
هذا، وَالْعَهْدُ قَریبٌ، وَالْکَلْمُ رَحیبٌ، وَالْجُرْحُ لَمَّا یَنْدَمِلُ، وَالرَّسُولُ لَمَّا یُقْبَرُ، اِبْتِداراً زَعَمْتُمْ خَوْفَ الْفِتْنَةِ، اَلا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا، وَاِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحیطَةٌ بِالْکافِرینَ.
فَهَیْهاتَ مِنْکُمْ، وَکَیْفَ بِکُمْ، وَاَنَّى تُؤْفَکُونَ، وَکِتابُ الله بَیْنَ اَظْهُرِکُمْ، اُمُورُهُ ظاهِرَةٌ، وَاَحْکامُهُ زاهِرَةٌ، وَاَعْلامُهُ باهِرَةٌ، وَزَواجِرُهُ لائِحَةٌ، وَاَوامِرُهُ واضِحَةٌ، وَقَدْ خَلَّفْتُمُوهُ وَراءَ ظُهُورِکُمْ، أَرَغْبَةً عَنْهُ تُریدُونَ؟ اَمْ بِغَیْرِهِ تَحْکُمُونَ؟ بِئْسَ لِلظَّالمینَ بَدَلاً، وَمَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْاِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ، وَهُوَ فِي الْاخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینِ.


تا آنگاه که صبح روشن از پرده شب برآمد، و حق نقاب از چهره برکشید، زمامدار دین به سخن درآمد، و فریاد شیطانها خاموش گردید، خار نفاق از سر راه برداشته شد، و گره‏هاى کفر و تفرقه از هم گشوده گردید، و دهانهاى شما به کلمه اخلاص باز شد، در میان گروهى که سپید رو و شکم به پشت چسبیده بودند.
و شما بر کناره پرتگاهى از آتش قرار داشته، و مانند جرعه‏ اى آب بوده و در معرض طمع طمّاعان قرار داشتید، همچون آتش‏ زنه‏اى بودید که بلافاصله خاموش مى‏ گردید، لگدکوب روندگان بودید، از آبى مى‏ نوشیدید که شتران آن را آلوده کرده بودند، و از پوست درختان به عنوان غذا استفاده مى‏ کردید، خوار و مطرود بودید، مى‏ ترسیدند که مردمانى که در اطراف شما بودند شما را بربایند، تا خداى تعالى بعد از چنین حالاتى شما را بدست آن حضرت نجات داد، بعد از آنکه از دست قدرتمندان و گرگ هاى عرب و سرکشان اهل کتاب ناراحتی ها کشیدید.
هرگاه آتش جنگ برافروختند خداوند خاموشش نموده، یا هر هنگام که شیطان سر برآورد یا اژدهائى از مشرکین دهان بازکرد، پیامبر برادرش را در کام آن افکند، و او تا زمانى که سرآنان را به زمین نمى‏ کوفت و آتش آنها را به آب شمشیرش خاموش نمى‏ کرد، باز نمى‏ گشت، فرسوده از تلاش در راه خدا، کوشیده در امر او، نزدیک به پیامبر خدا، سرورى از اولیاء الهى، دامن به کمر بسته، نصیحت‏گر، تلاشگر، و کوشش‏ کننده بود، و در راه خدا از ملامت ملامت‏ کننده نمى‏ هراسید. و این در هنگام ه‏اى بود که شما در آسایش زندگى مى‏ کردید، در مهد امن متنعّم بودید، و در انتظار بسر مى‏ بردید تا ناراحتى‏ ها ما را در بر گیرد، و گوش به زنگ اخبار بودید، و هنگام کارزار عقب گرد مى‏ کردید، و به هنگام نبرد فرار مى‏ نمودید.

و آنگاه که خداوند براى پیامبرش خانه انبیاء و آرامگاه اصفِياء را برگزید، علائم نفاق در شما ظاهر گشت، و جامه دین کهنه، و سکوت گمراهان شکسته، و پست رتبه‏ گان با قدر و منزلت گردیده، و شتر ناز پرورده اهل باطل به صدا درآمد، و در خانه‏ هایتان بیامد، و شیطان سر خویش را از مخفى‏ گاه خود بیرون آورد، و شما را فراخواند، مشاهده کرد پاسخگوى دعوت او هستید، و براى فریب خوردن آماده‏ اید، آنگاه از شما خواست که قیام کنید، و مشاهده کرد که به آسانى این کار را انجام مى‏ دهید، شما را به غضب وا داشت، و دید غضبناک هستید، پس بر شتران دیگران نشان زدید، و بر آبى که سهم شما نبود وارد شدید.
این در حالى بود که زمانى نگذشته بود، و موضع شکاف زخم هنوز وسیع بود، و جراحت التیام نیافته، و پیامبر به قبر سپرده نشده بود، بهانه آوردید که از فتنه مى‏ هراسید، آگاه باشید که در فتنه قرار گرفته‏ اید، و براستى جهنم کافران را احاطه نموده است.
این کار از شما بعید بود، و چطور این کار را کردید، به کجا روى مى‏ آوردید، در حالى که کتاب خدا رویا روى شماست، امورش روشن، و احکامش درخشان، و علائم هدایتش ظاهر، و محرّماتش هویدا، و اوامرش واضح است، ولى آن را پشت سر انداختید، آیا بى‏ رغبتى به آن را خواهانید؟ یا بغیر قرآن حکم مى‏ کنید؟ که این براى ظالمان بدل بدى است، و هرکس غیر از اسلام دینى را جویا باشد از او پذیرفته نشده و در آخرت از زیانکاران خواهد بود.